خط و نگارش در مملکت بروانان

خط و نگارش در مملکت بروانان

یکی از موضوعات مهم در تمدن بشر خط و  پیدایش آن است.طبق یافته های دانشمندان در سومر ایشان اولین قومی بوده اند که در 3000 سال قبل از میلاد خط را ابداع و مورد استفاده قرار دارند.بحث خط و تاریخ تکوین آن در ایران هنوز حل نشده است و ما تاکنون مدرک ارزشمندی در این خصوص نیافته ایم.اخیرا در جیرفت کتیبه ای به خط نامعلوم که با علائم هندسی نگاشته شده است پیدا شده است ولی هنوز رمز گشایی نشده است. خط ابداع شده سومریان بعدها  توسط اکدیان مورد استفاده واقع شد و تمدنهای بعدی از آن تقلید  نموده اند. نمونه های کتیبه های مکتوب در ایران از دوره هخامنشیان بدست آمده و ما از دوره مادها و دوره های پیشین بجز کتیبه آنوبانی در سقز،که به خط اکدی نگاشته شده  سند مکتوب دیگری نداریم.در شمال غرب ایران نیز برخی کتیبه های اورارتویی یافت شده است که مورد مطالعه و رمز گشایی قرار گرفته اند.در نواحی شرقی ایران قبل از سلسله اشکانیان سند مکتوب بدست نیامده است. با توجه به مطالب بالا می توان نتیجه گرفت که استفاده از خط و نگارش از عهد هخامنسیان در ایران رایج شده است. در اساطیر ما  روایت است که استفاده از خط در ایران با تقلید از دیوها بوده است که جم ایشان را مجبور ساخت که خط را به ایرانیان یاد دهند. با توجه به اینکه این منطقه دارای شواهدی از سکونت اقوام مادی و اقوام قبل از ایشان را در خود جای دارد می توان امیدوار بود که با کاوشهای باستان شناسی کتیبه های از زبان مادی که تاکنون چیزی از آنان یافت نشده است به دست آید. این موضوع با توجه به ارتباط لولوبیان و کوتیان با سومریان و اکدیها  قریب به یقین است.و بایستی نشانه های آن را در ناحیه باروی جستجو نماییم. نشانه های آثار مکتوب در منطقه باروی مشهود است و سفالهایی با علائم میخی دیده می شود. همچنین کتیبه های سنگی در منطقه به وفور یافت می شود که احتمالا به دوره های بسیار دور تاریخی ایران می رسد و این برای تاریخ کشورمان و تاریخ استفاده از خط در این خطه مهم است. در زیر چند سنگ منقوش به خطوط میخی دیده می شود :